بادام زمینی غلاف دار


بادام زميني، دانه خوراکي گياه Arachis hypogaea مي باشد. اگر چه بادام زميني يک آجيل خوانده مي شود، اما جزوي از خانواده نخود (خانواده Fabaceae ) محسوب مي شود و اين ميوه آجيل محسوب نمي شود، بلکه يک نوع از بنشن يا غلاف دار مي باشد. اين ميوه در زير زمين و داخل يک غلاف چوبي رشد کرده و معمولاً داراي دو عدد دانه در يک غلاف است. گياه بادام زميني کرک دار است و بصورت سالانه ريشه مي دهد که ارتفاع آن حدود ۱ تا ۱/۵ فوت مي رسد.

 بادام زميني و پوسته آن

بادام زميني را اغلب به همراه نمک سرخ مي کنند اما به شکل خام يا بصورت پخته در آب و نمک نيز خورده مي شود. همچنين با آن مي توان خمير بادام زميني ، شيريني بادام زميني، و محصولاتي ديگر تهيه کرد. از روغن آن نيز به علت طعم ملايم و اينکه فقط در دماهاي نسبتاً بالا مي سوزد در آشپزي استفاده مي کنند . اگر چه بسياري از مردم از خوردن غذاهاي تهيه شده با بادام زميني لذت مي برند، بعضي افراد نسبت به آن حساسيت شديد دارند بطوريکه خوردن يک عدد از آن براي آنها خطرناک است. اين افراد حتي نسبت به استشناق گرده بادام زميني نيز واکنش هاي خطر ناکي نشان مي دهند. به همين علت از اين ميوه کمتر در هواپيماها استفاده شده و محصولات تهيه شده با آن در بسياري از حوزه هاي آموزشي به منظور حفاظت از دانش آموزان حساس به آن ممنوع گشته است. روغن بادام زميني نسبت به کل مغز آن از پروتئين کمتري برخوردارند بنابراين افراد بسيار کمي به آن حساسيت دارند. امروزه دارويي آزمايشي به نام NX ۹۰۱ جهت از بين بردن اين حساسيت ساخته شده است .

اين ميوه را بادام زميني مي نامند چون زير زمين رشد مي کند نامهاي ديگر آن Monkey nut, Manila nuts, Pinders, Pindas, earthnuts goober peas , goobers است ( اگر چه آخرين اينها اغلب به کل غلاف اطلاق مي شود نه فقط به دانه هاي آن.

کشت

گل Arachis hypogaea روي سطح زمين بوجود آمده و پس از پژمرده شدن ، ساقه آن رشد کرده به طرف پايين خم مي شود و تخمدان را وارد خاک مي کند. زمانيکه دانه رسيده ، رنگ بخش داخلي غلافها ( به نام پوشش دانه) از سفيد به قرمز مايل به قهوه اي تغيير مي کند. هنگام برداشت محصول، کل گياه را که شامل بيشتر ريشه ها است از خاک جدا مي گردد.

رنگ غلافها ابتدا نارنجي رگه دار با گلهاي شبيه نخود و گلبرگهاي زرد رنگ است که بر روي خاک در خوشه هاي کناري رشد مي کنند. پس از خود گرده افشاني گياه ( بادامهاي زميني خود آميزه هاي کامل هستند) گلهاي آن کمرنگ مي شوند. ساقه هاي موجود در پايه هاي تخمدانها که قلاب ناميده مي شود به سرعت دراز شده و با چرخش به سمت پايين موجب نفوذ دانه ها به عمق چند اينچي خاک مي گردد تا شرايط رشد کامل آنها فراهم شود.

وظيفه غلاف ها جذب مواد غذايي است. اين ميوه داراي پوسته هاي چروک داري است که ما بين دو تا سه عدد دانه محصور شده اند. دانه رسيده اين ميوه همانند ساير دانه هاي نبشي از قبيل لوبياست اما بر خلاف پوشش دانه هاي سخت نبشها، داراي پوششي به ضخامت کاغذ بر روي دانه مي باشد. بادام زميني در نور و خاک کشاورزي شني (حاوي خاک رس، شن و مواد گياهي) بهتر رشد مي کنند. آنها به پنج ماه هواي گرم و بارش سالانه ۲۰ تا ۴۰ اينچ يا آبياري معادل اين مقدار نياز دارند.

غلافها ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز پس از کاشت دانه ها به رشد کامل مي رسند. اگر محصول را خيلي زود برداشت کنند اين غلافها رشد کامل نکرده اند، اگر آنها را خيلي دير برداشت کنند اين غلافها در ساقه پاره شده و در خاک باقي خواهند ماند.

نگهداري نادرست بادام زميني مي تواند منجر به آلودگي آنها به Fungus Aspergillus Flavus که ماده سمي آفلاتوکسين آزاد مي کند مي شود.

انواع بادامهاي زميني

چهارگونه از بادامهاي زميني محبوبيت بيشتري دارند: اسپانيايي، رونده، ويرجينيا و والسينا.

علاوه بر اينها انواع قرمز و سفيد تنسي هم وجود دارند. گونه هاي خاصي از آنها را به سبب تفاوتهاي طعم، مقدار روغن، اندازه و شکل کاربردهاي خاصي دارند. در بسياري از موارد مصرف، انواع مختلف آنها قابل معارضه مي باشند بيشتر بادامهاي زميني که با پوسته دادو ستد شده اند از نوع ويرجينيا و برخي از گونه هاي والنسيا هستند که به علت اندازه درشت وظاهر جذاب پوسته آنها انتخاب شده اند.

از بادام زميني اسپانيايي بيشتر در شيريني هاي بادام زميني، مغز هاي شور و خمير بادام زميني استفاده مي شود و بيشتر انواع رونده آن در تهيه خمير بادام زميني کاربرد دارند.

گونه هاي مختلف اين ميوه بر حسب نوع رشد شاخه ها و طول آنها متمايز مي شوند و براي هر نوع از بادام زميني گونه هاي بسيار زيادي وجود دارد.

هر سال گونه هاي تازه اي از بادامهاي زميني در منطقه اي واقع در ناحيه بادام زميني آمريکا يا ساير کشورها معرفي مي شود. احتمالاً معرفي يک گونه جديد به معناي تغيير در مقدار کاشت و هماهنگي کشاورز ، درو کننده، خشک کننده، پاک کننده، پوست کن و روش تجارت باشد .

دو شکل کلي رشد وجود دارد: خوشه اي و رونده . نوع خوشه اي بصورت عمود و ستوني رشد مي کند در حاليکه انواع رونده نزديک سطح زمين پرورش مي يابد.

ليست انواع بادام زميني:

▪ بادام زميني اسپانيايي

▪ بادام زميني ويرجينيا

▪ بادام زميني والنسيا

▪ بادام زميني سفيد و قرمز تنسي

انواع رونده بادام زميني عبارتند از :

رونده هاي ۱۵ ۵۶ جنوب شرقي، رونده ابتدايي، Bunch۶۷ ويرجينيا، رونده Brad Fxd ، Egyption giant ( نام ديگر آن Bunch و Giant ويرجينيااست).رونده ۱۵ ۵۶ کاروليناي شمالي، Florunner و shulamit .

کاربردها

دو سوم کل بادام زميني هاي مصرفي در آمريکا داراي کاربردهاي خوراکي هستند .کاربردهاي اصلي آن در تهيه بادام زميني ،(به خمير بادام زميني و ساندويچ مربا نگاه کنيد)، شريني بادام زميني، بادام زميني نمکين، مغز بادام زميني پوست کنده و مغز هايي که در روغن سرخ شده و بصورت بسته هاي کوچک، کيسه هاي پلاستيکي شفاف و قوطيهاي هوابندي شده بسته بندي مي شوند.

بادام زميني هاي خشک و سرخ شده نمکين نيز در مقادير کلان تجارت مي شوند. عمده کاربرد خمير آن در خانه است اما مقادير زيادي از آن بصورت تجاري در تهيه ساندويچ ، شيريني و توليدات ناني بکار مي رود.

از بادام زميني هاي نا مرغوب يا انواعي که براي بازار خوراکيها مناسب نيستند در توليد روغن بادام زميني، و دانه و علوفه دامي استفاده مي شود.

بادام زميني کاربردهاي متعددي در صنعت دارد. رنگ ها، لاک و الکل، روغن هاي روان کننده، چرم لباس ، جلادهنده هاي لوازم منزل، حشره کشها و نيترو گليسيرين از روغن بادام زميني تهيه مي شود. صابون از روغن صابوني شده ساخته مي شود . و بسياري از لوازم آرايشي حاوي روغن بادام زميني و مشتقات آن مي باشند. قسمت پروتيني اين روغن در ساخت برخي از فيبر هاي نساجي مورد استفاده قرار مي گيرد.

از پوسته هاي بادام زميني در توليد پلاستيک، تخته ديواري، ساينده ها و سوخت استفاده مي گردد. همچنين از آنها در ساخت سلولز (که در ابريشم مصنوعي و کاغذ بکار مي رود) و مواد لعاب دار (چسب ) استفاده مي شود.
قسمتهاي فوقاني گياه بادام زميني در تهيه علوفه بکار مي رود. باقيمانده کيک پروتيني حاصل از پردازش روغن، بعنوان غذاي حيوانات و بعنوان کود کاربرد دارد. George Washengton Carver بيش از ۳۰۰ کاربرد مختلف براي بادامهاي زميني مشخص کرده است. او کشاورزان پنبه را ترغيب کرد تا بجاي کشت پنبه يا در کنار آن بادام زميني بکارند چون پنبه در آلاباما مقدار بسيار زيادي نيتروژن از خاک خارج کرده بود و يکي از خصوصيات بادام زميني بعنوان بنشن باز گرداندن نيتروژن به خاک است . هدف او از مشخص کردن کاربردهاي مختلف بادام زميني تشويق به افزايش تقاضا براي اين ميوه بود. بطوريکه آنرا به يک محصول فروشي دائمي و جايگزين پنبه تبديل نمايد.

دیگر خواص بادام زمینی عبارتند از موارد زیر:

1- بادام زمینی برطرف کنندة خستگی شدید می باشد.

2- کسانی که بهت زده یا بی حوصله هستند 10 صبح و 5 بعدازظهر 30 عدد بادام زمینی با کمی عسل و اگر آب هویج بود با کمی از آن میل کنند.

3- برای خانمهای حامله روزانه بین 10 تا 15 دانه بادام زمینی بخورند.

4- برای کودکانی که راشیتیسم دارند روزانه 10 تا 12 دانه بادام زمینی میل کنند.

5- کسانی که کف دستشان پوسته پوسته می شود علاوه بر خوردن بادام زمینی آن را به کف دست بمالند.

6- برای درمان شوره و ریزش مو قبل از حمام بادام زمینی را به سر بمالند.

7- مقدار روی و ید در بادام زمینی زیاد است در نتیجه کسانی که گواتر دارند بادام را در جیره غذایی خود بگنجانند.

8- کسانی که به بادام زمینی حساس هستند از خوردنش خودداری کنند.

9- بادام زمینی نرم کنندة سینه است.

10- بادام زمینی برطرف کنندة سودا است.

11- بادام زمینی ضد رطوبت معده است.

12- بادام زمینی برطرف کنندة زخم مثانه و سوزش مجاری ادرار است.

13- بادام زمینی مسکن بلغم سینه و سرفه و دردهای حنجره است.